De belangrijkste eigendommen van een organisatie zijn niet meer de tastbare dingen, zo als apparatuur, financieel kapitaal of marktaandeel, maar de ‘vluchtige’ of immateriële zaken: patenten, de informatie over klanten of verkoopkanalen, de opgedane ervaringen in het gezamenlijke geheugen van de organisatie en bovenal de kennis in de hoofden van de medewerkers – hun talenten. Steeds meer organisaties zullen het concept van ‘intellectueel kapitaal’ moeten gaan toepassen in hun dagdagelijkse activiteiten om hun succes op de markt te behouden en/of dramatisch te vergroten.
Directies kunnen door het effectiever en efficiënter managen van de in hun organisatie aanwezige kennis miljoenen euro’s meer verdienen en nog meer miljoenen besparen door het succesvol aanpakken van de huidige problemen binnen de kennis economie. Daarnaast moeten zij zich blijven afvragen hoe het in de organisatie aanwezige intellectueel kapitaal gebruikt moet gaan worden om de prestaties en winstgevendheid van de onderneming voortdurend te verbeteren en hoe dit kennis proces optimaal beheerd moet gaan worden.
Maar hoe kunnen organisaties hun huidige ‘intellectuele’ eigendommen inzichtelijk maken en hoe vergroten zij hun toekomstige kennis bronnen? Hoe behouden zij deze kennis in hun organisatie? Op welke kennis is het bestaan van de organisatie nu gebaseerd, hoe is men momenteel georganiseerd en waar wil men naar toe? Hoe gaan zij hun medewerkers belonen, nu en in de toekomst? Hoe gaan zij kennis meten en de waarde hiervan bepalen? Dit zal steeds moeilijker worden wanneer de eigendommen van de organisatie immateriëler gaan worden.
Er zullen in het begin niet veel organisaties zijn die een bedrijfsstrategie enkel gebaseerd op kennis succesvol kunnen invoeren. Alleen als men zich voor de volle 100% focust op deze ‘rijkdom aan kennis’ binnen de organisatie, zal men in staat zijn om te profiteren van deze onuitputtelijke bron van onbegrensde hulpmiddelen, die gevonden kan worden in deze immateriële zaken. Bovendien is een strategie gebaseerd op kennis behoorlijk ingewikkeld, omdat deze zowel een intieme kennis van de binnen de organisatie aanwezige kennis noodzakelijk maakt als een bereidheid van de organisatie om medewerkers volledig te ‘empoweren’. Echter op de juiste manier toegepast, biedt deze strategie een ongekende hoeveelheid van opties om zich als organisatie te onderscheiden. Daarnaast is deze strategie minder risicovol en veel moeilijker te kopiëren, omdat zij bouwt op het onbegrensde vermogen van medewerkers om unieke kennis te creëren.
De sleutel tot succes is in detail te bepalen wat waarde geeft aan kennis en in het bijzonder, hoe deze kennis rijkdom creëert in de nieuwe op kennis gebaseerde economie. Terwijl sommigen suggereren dat het brengen van kennis in producten en diensten, deze kennis waardevol maakt, is een sterkere stelling dat het bouwen van kennis systemen, die een snelle innovatie van producten, diensten en processen mogelijk maken, de sleutel is voor het creëren van waarde en rijkdom.
Veel organisaties zullen ongetwijfeld complexe, multidisciplinaire kennis systemen nodig hebben om effectieve besluitvorming en actie mogelijk te maken. De verandering naar een economie gebaseerd op kennis zal zonder twijfel steeds sneller gaan en zal een buitengewone druk op organisaties uitoefenen om hierin de leiding te nemen en daarmee hun concurrentie voor te blijven. De noodzakelijke organisatorische transformatie moet om deze reden goed gestuurd en gefaciliteerd worden. Dit houdt in dat organisaties niet meteen een volwaardig kennismanagement systeem moeten implementeren, maar dat zij assertief de initiële invoering en de daarop volgende voortdurende verbeteringen van het systeem moeten blijven promoten en sturen.
Kennis management zal zich allereerst moeten richten op het beoordelen van de huidige organisatie en daarna pas op het creëren van nieuwe organisatorische concepten en strategieën. Als de eerste stap goed is ingericht, volgt automatisch het voorspellen en projecteren van de toekomst van de organisatie.
Het VIPER platform geeft organisaties een goede basis om te starten met kennis management. Door op een simpele manier alle kennis, vaardigheden en competenties van een organisatie inzichtelijk te maken, kan in detail bepaald worden waar de immateriële rijkdom van deze organisatie zich bevindt en hoe deze ten volle benut kan worden.